ZEYTİN AĞACI

Kuran-ı Kerim de bahsi geçen ender ağaçlardan olan Zeytin, bütün canlılar için adeta bir
şifa deposu ve besin kaynağı olarak M.Ö.4000’li yıllardan beri bilinmektedir. Zeytin antik
çağlardan beri ölümsüz bir ağaç ve ölümsüzlükle birlikte sıkça anılmıştır ve anılmaya devam
etmektedir. Zeytin ağacının binlerce yıl yaşadığı bizzat görülmüştür. Asırlarca süren uzun ve
verimli bir ömrün sonunda gövdesi kurur, içi boşalır. Ama zeytin ağacı köklerinden yeniden doğar.
Bu nedenle mitolojide ve botanike zeytin ağacı “Ölümsüz ağaç” olarak geçer. Bu nedenle
Romalılar zeytine VIVAX OLIVIA yani YEDİ CANLI ZEYTİN adını vermişlerdir.
Zeytin bütün ağaçların ilkidir. (Columella)

Zeytin ağacı, meyvesinin etli kısmından ve çekirdeğinden elde edilen "yağı" bakımından çok
değerli bir ağaçtır. Ağacının çok heybetli ve estetik bir görünümü vardır. Odunu çürümeye karşı
son derece dayanıklıdır. Zeytin ağacı yıllık ortalama sıcaklığı 15-20 °C olan bölgelerde yetişir.
Zeytin (Olea Europea) zeytingiller (Oleaceae) familyasından -meyvesi yenen- Akdeniz iklimine
özgü bir ağaç türüdür. Leylak ve yasemin gibi süs bitkileriyle aynı familyadan olan Olea yabani bir
meyve ağacıdır. Olea cinsinden dünyada yaklaşık 30 değişik tür saptanmıştır.
Olea Europea bunlardan en önemlisidir ve iki alt türü vardır:
- Olea Europa Oleaster (Yabani)
- Olea Europa Sativa (Kültür)
Zeytin sözcüğünün kökeni ise çeşitli uygarlıklarda benzerlikler göstermektedir. Örneğin Roma
Uygarlığında olea-oliva yağına oleum denirken, Yunan Uygarlığında elaia, yağına elaion; Girit
Uygarlığında elaiwa denirmiş. İngilizler zeytin ve yağına sırasıyla olive-oil, Fransızlar olive-huile,
İtalyanlar oliva-olio, İspanyollar aceituna-aceite, Akadlar zertum, İbraniler zait, Araplar zeitun-
az-zeit ve Türkler ise zeytun, sonrasında zeytin demişlerdir.
Ölümsüz ağaç zeytinin özellikleri:
Suyu sevmesine rağmen susuzluğa dayanıklı olan zeytin ağacı killi ve kalkerli topraklardan
hoşlanır. Zeytin ağacının en sevdiği iklimler ise yağışlı ilkbahar ve sonbahar, kuru bir yaz ve ılık
geçen kıştır.

Meyvesi: Ağırlığının %20-30’u kadar yağ içerir. Bu oran tek çekirdekli meyvelerin %1,5’luk yağ
oranı düşünüldüğünde çok yüksektir. Ağırlığının %65-90’ını oluşturan et kısmı besinsel ve
biyolojik değer taşır.
Su, protein, yağ, selüloz, fosfor, kükürt, kalsiyum, klor, demir, bakır, manganez, A, C ve E
vitaminleri ihtiva eder.
100 gr zeytinde 224 kalori vardır. 100 gr zeytinyağında 30 gr E vitamini bulunmaktadır.
Zeytin meyvesi önce yeşildir. Dalında bekledikçe sararır, kızarır; daha sonra mor, koyu kahve ve
son olarak da siyah renk alır.
Yaprakları: Zeytin ağacı yaz kış yapraklıdır. Yapraklarının üstü parlak koyu yeşil, altı ise gümüş
rengindedir. Yapraklar mükemmel bir düzen içinde dalın iki tarafından karşılıklı olarak çıkar.
Kökleri: Olağanüstü uzun ömürlü olan zeytin ağacı suya ulaşmak için köklerini toprağın
derinliklerine uzatır. Kök sistemi çok güçlüdür. Ana kökü sürekli yeni kökler vererek gövde ve
dalları besler. Böylece, kesildiğinde ya da yandığında kökleri canlı kalır ve yeni sürgünler vererek
ağacın yaşamını sürdürmesini sağlar. Asırlarca süren uzun ve verimli bir ömrün sonunda gövdesi
kurur, içi boşalır. Ama zeytin ağacı köklerinden yeniden doğar. Bu nedenle mitolojide ve botanikte
zeytin ağacı “Ölümsüz ağaç” olarak geçer.
Zeytin ağacı kasım ve şubat ayları arasında uyur, dinlenir. Mart-nisan ayları arasında dallarının
uçları filizlenir. Nisan-haziran ayları arası çiçeklenme mevsimidir. Temmuz-ağustos aylarında
meyveleri yani zeytin taneleri büyür, çekirdeği sertleşir. Eylül-ekim aylarında taneler olgunlaşır,
olması gereken boylarına gelirler. Zeytinin çeşidine göre büyüklükleri ve biçimleri farklıdır. Zeytin
taneleri yeşilden mora döndüğünde ya da koyu pembesi siyahlaştığında yağlanma da başlar.
Zeytin ağacı ağır ağır büyür ama buna değecek kadar uzun ömürlüdür. Bir zeytin ağacının ortalama
ömrü 300-400 yıldır. Ancak günümüzde 2000 yıllık zeytin ağaçlarına rastlanmaktadır. Büyümesi
15-20 yılı bulur. 35-150 yıl arası ise olgunluk ve verimlilik dönemidir.
2000 yıllık bir ömür kim bilir ne icatlar, keşifler, savaşlar görmüştür!
Yunanistan’nın Aegina Adası’nda 1800, Manisa’da 1650 yıllık zeytin ağacı vardır.
Ülkemizde ise “Odun olarak” kullanılmak üzere kesilerek Adana’dan Mersin’e getirilen zeytin
ağacı yeniden toprakla buluşturulmuş ve meyve veren ağacın 800 yıllık olduğu belirlenmiştir. Paha
biçilmez zenginliklerimize sahip çıkmak en önemli vatandaşlık görevimiz olmalıdır.
Zeytin bütün ağaçların ilkidir. (Columella)
Ölümsüz ağacın tarihten de eski tarihçesi:
Zeytinin ana vatanının neresi olduğu konusunda ortak bir görüş yok. Bir görüşe göre ana vatanının
Anadolu, Suriye ve İran; bir görüşe göre Girit ve Yunanistan, başka bir görüşe göre de Kuzey
Afrika, Atlas Dağları, aşağı Mısır olduğu düşünülüyor. Zeytin ağacının insanlık tarihindeki yerine
dair en eski veri Ege Denizi’ndeki Santorini Adası’nda yapılan arkeolojik kazılara dayanmaktadır.
Bu çalışmalarda 39.000 yıllık zeytin yaprağı fosilleri ortaya çıkarılmıştır. En açık bilgi, zeytinin
10.000 yıl önce Doğu Akdeniz Havzası doğal bitki örtüsünün bir parçası olduğudur. Bunun dışında;
İtalya, Kuzey Afrika ve İspanya’da yapılan çalışmalarda elde edilen bulgular zeytin ağacının Batı
Akdeniz Havzasında milattan 12.000 yıl önce var olduğunu göstermektedir.

Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde kendi kendine yetişen yabani zeytin ağacı delicelerin orman gibi
olması, yapılan arkeolojik kazılarda gün yüzüne çıkarılan zeytinyağı ve zeytincilikle ilgili
buluntular zeytinin ana vatanının Anadolu olabileceği düşüncesini desteklemektedir. Ancak yabani
zeytin ağacının olması zeytin üretiminin yapıldığı anlamına gelmemektedir.
Yabani zeytinin ilk nerede ehlileştirildiği ve ekonomik aktiviteye dönüştüğü konusunda bilimsel
olarak kesin bir şey söylenemiyor; ancak bazı uzmanlar zeytinciliğin doğudan batıya doğru
genişlediği ve buradan bütün Akdeniz Havzasına yayıldığını savunmaktadırlar. Uluslararası
Zeytinyağı Konseyi’nce yayınlanan “Dünya Zeytin Ansiklopedisi”ne göre de zeytin yetiştiriciliği
6000 yıl önce Anadolu’da başlamıştır.
Mezopotamya’nın kuzeyinde yabani bitkilerin ehlileştirilerek düzenli tarıma geçilmiş olması Hatay,
Mersin, Antalya şeridinin zeytinciliğin ana vatanı olabileceği tezini güçlendiriyor. Buğday, üzüm ve
şarabın Akdeniz’in doğusundan batıya ve güneye doğru yayılması gibi kültür zeytinciliğinin de aynı
çizgiyi izleyerek güneydoğu Anadolu, Mezopotamya, Filistin üçgeninde yaşayan Samiler tarafından
M.Ö. 4000 yıllarında gerçekleştirildiği sanılıyor.
Zeytin ağacının meyvesinin sıkılıp yağının çıkarılması ise M.Ö. 2500-2000 yıllarını buluyor.
Bu köklü tarihsel serüvenin büyüsünden etkilenmemek mümkün değil. Zeytinin hasat edilmesi,
yağının çıkarılması ise ayrı ve uzun bir serüven. Ölümsüz ağacın meyvesinin üretime katılma
serüvenini de bir sonraki yazımda anlatacağım. Tabii sağlıklı yaşama katkılarını da sıralayarak.

Antik Mısır'dan beri kullanılmaktadır. Zeytin yaprağı özü (olea europaea)27mg oleuropein için
standarttır Kullanışlı tablet - çaydan daha kolay!
İlk olarak Eski Mısır'da kullanılan ve göksel gücün sembolü olduğuna inanılan zeytin ağacının
yaprağı (olea europaea) popüler bir botanik takviyedir. Genellikle bitki çaylarında kullanılır,

Zeytin yaprağı ekstraktı faydaları nelerdir?

Zeytin yaprağı ekstraktı/ekstresi nedir?
Zeytin yaprağı ekstraktı, zeytin ağacı (Olea europaea L.) yaprağının çeşitli çözücüler içerisinde
işlenerek sağlığa faydalı etken maddelerinin alındığı, konsantre özdür. Eğer sıvı formda satışa
sunuluyor ise zeytin yaprağı ekstraktı, toz formda ise zeytin yaprağı ekstresi olarak adlandırılır.
Zeytin yaprağından elde edilen ekstrakt tarihsel süreçte birçok farklı hastalığın ve rahatsızlığın
tedavisinde kullanılmıştır. Bu nedenle hem ekstrakt hem de ana etken maddelerin çeşitli hastalık ve
rahatsızlıkların tedavisindeki etkinliği bilimsel çalışmalarda test edilmiştir.

Zeytin yaprağı ekstraktı bileşimi
Tüm diğer bitki ekstrelerinde olduğu gibi zeytin yaprağı ekstraktı da onlarca farklı kimyasal
bileşenden oluşan bir karışımdır. Bu bileşenler polifenolik maddeler, triterpenler, tokoferoller ve
pigmentler grubunda yer almaktadır.
Bu bileşenler arasındaki en önemli grup polifenoliklerdir. Zeytin yaprağı ekstraktının ana fenolik
maddeleri şunlardır:
 Oleuropein (zeytin yaprağına acılık veren madde)
 Hidroksitirozol (hydroxytyrosol)
 Tirozol (tyrosol)
 Rutin
Zeytin yaprağı ekstraktı kullanım miktarı
Zeytin yaprak ekstraktı tablet, yumuşak jel kapsüller ve sıvı halde bulunabilmektedir. Zeytin
yaprağı ekstresi için yasal olarak önerilen günlük doz bulunmamaktadır. Ancak uzmanlar tarafından
önerilen doz günde 500 mg ila 1000 mg arasında değişir. Bu doz tek seferde ya da bölünerek
kullanılabilir.
Formülasyonlar ve ürünler farklılık gösterebileceğinden, güvenli ancak etkili bir miktar aldığınızdan
emin olmak için sağlık uzmanı tavsiyesine ve üretici yönergelerine uyulmalıdır.

Zeytin yaprağı ekstraktının faydaları
İlk olarak Eski Mısır'da kullanılan ve ilahi gücün sembolü olduğuna inanılan zeytin
ağacının yaprağı (olea europaea) popüler bir botanik takviyedir. Genellikle bitki
çaylarında kullanılan zeytin yaprağını kullanmanın en kolay yolu özüt şeklindedir.
Zeytin yaprağı özü oleuropein adı verilen etken madde içerir. Bu bileşenin, zeytin yaprağı
ekstraktının iltihap önleyici ve antioksidan özelliklerine katkıda bulunduğu düşünülmektedir.
Akdeniz diyetinin kronik hastalıklarda, özellikle kardiyovasküler hastalıklarda azalma ile bağlantısı
yıllardır bilinmektedir. Bunun, diyette zeytinyağı, yaprağı ve meyvesini kullanmaktan
kaynaklandığı düşünülmektedir. Nitekim zeytin ağacı ürünleri Türkiye, Yunanistan, Fas ve Tunus
gibi ülkelerde yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılmaktadır.

Zeytin yaprağı ekstraktı faydaları nelerdir?
Amerikada yapılan bir araştırmada, 119 hastanın 115'i solunum yolu
enfeksiyonlarından tam ve hızlı bir şekilde iyileşirken, 172 hastanın 120'si uçuk gibi
viral cilt enfeksiyonlarından tam ve hızlı bir şekilde iyileşti.

Uçukları tedavi eder

Zeytin yaprağı ekstresinin antiviral ve antimikrobiyal özelliklerinin, herpes virüsünün çevreleyen
hücreleri istila etme yeteneğini azalttığını belirlenmiştir. Bu amaçla bir pamuğa 1-2 damla ekstrak
damlatılıp, yaranın üzerine koyularak bekletilmelidir.
Beyni Alzheimer ve Parkinson’a karşı korur
Oleuropeinin Alzheimer hastalığına karşı koruyucu etkilerinin olduğu gösterilmiştir. Zeytin yaprağı
ekstresinin antioksidan etkileri, Parkinson hastalığı ile ilişkili dopamin nöronlarının hasar görmesini
veya kaybını önlemeye yardımcı olduğu gözlenmiştir.
Kalp sağlığını iyileştirir
Araştırmacılar, zeytin yaprağı ekstraktının ateroskleroz veya kalp hastalığı için en yüksek risk
faktörü olan arterlerin daralması üzerinde olumlu etkileri olabileceğini belirlemiştir. Yüksek
düzeyde LDL (“kötü” kolesterol) ve toplam kolesterol, bu hastalığın gelişimi için risk faktörleridir.
Hayvanlar ile yapılan bir çalışma, zeytin yaprağı ekstraktını sekiz hafta boyunca kullanan
sıçanlarda, kolesterol seviyelerinin önemli ölçüde azaldığını göstermiştir.
Kan basıncını düşürür
Zeytin yaprağı ekstresi, sistolik ve diyastolik kan basıncını düşürmeye yardımcıdır. 2017 yılında
yapılan bir araştırma, zeytin yaprağı ekstresinin kan basıncını başarıyla düşürdüğünü bulmuştur.
Daha düşük bir kan basıncı, felç ve kalp krizi riskini azaltabilir.
Tip 2 diyabete faydalıdır
Zeytin yaprağı ekstresinin tip 2 diyabeti üzerine etkilerinin incelendiği çalışmaları derleyen bir
makalede zeytin yaprağı ekstraktının,
 hiperglisemiyi azaltıcı
 hiperinsülinemiyi azaltıcı (kanda çok fazla insülin)
 kan şekerini, plazma malondialdehitini ve diğer oksidatif stres belirtilerini (vücuda zarar
verebilecek serbest radikallerin dengesizliği) azaltıcı
 kolesterolü azaltıcı
 serum glikozunu azaltıcı
 serum insülini artırıcı etkileri olduğu bildirilmiştir.
Bir insan çalışması, zeytin yaprağı takviyesi alan kişilerin ortalama kan şekeri seviyeleri ve açlık
plazma insülin seviyeleri azaldığı gözlenmiştir. Bu nedenle tip 2 diyabete faydalı olduğu
değerlendirilmektedir.

Kilo yönetimini destekler
Kalp sağlığına faydaları ve tip 2 diyabet korumasının yanı sıra, zeytin yaprağı özünün kilo vermeye
de yardımcı olabileceği düşünülmektedir. 2014 yılında yapılan bir hayvan çalışması, zeytin yaprağı
ekstraktının yüksek yağlı, diyete bağlı obeziteyi önlemedeki etkisini araştırılmıştır. Zeytin yaprağı
ekstraktının kilo alımını etkileyen genlerin ekspresyonunu düzenleyerek obeziteyi önlediği
düşünülmektedir. Ayrıca gıda alımını azaltmaya yardımcı olabilir.

Kanser riskini azaltır
Bir hücre çalışmasında, zeytin yaprağı özlerinin kanserli hücre büyümesini durdurduğu
gösterilmiştir. Araştırmacılar ekstraktın güçlü antioksidan özelliklere sahip olduğunu öne
sürmüşlerdir. Ancak bu çalışma zeytin yaprağı ekstraktları ve antikanser etkileri üzerine yapılan ilk
çalışmalardan biridir. Bu nedenle yararı kanıtlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Zeytin yaprağı ekstraktı nasıl kullanılır?
Ekstrakt kullanmaya ilk defa başlayacak kişilerin daha düşük dozla başlaması ve zamanla dozu
arttırması önerilir. Aç karna tüketimde çeşitli yan etkiler (özellikle ağızda acı bir tat bırakması)
görülebileceğinden tok karna ve bol su ile kullanılmalıdır.
Günlük önerilen doz (500-1000 mg) tek seferde ya da gün içine bölünerek kullanılabilir.
Zararları ve İlaç etkileşimleri
Zeytin yaprakları yüzyıllardır Akdeniz diyetinin önemli bir parçası olduğundan, zeytin yaprağı özü
çoğu insan için güvenli kabul edilir. Toksisite çalışmaları, zeytin yaprağı ekstraktlarının genellikle
güvenilir olduğunu ve yüksek dozlarda dahi toksik etki göstermediğini belirlemiştir.
Bir sağlık sorunu yaşıyorsanız veya reçeteli ilaç kullanıyorsanız, ekstraktı kullanmadan önce
doktora danışılmalıdır. Zeytin yaprağı ekstraktının neden olabileceği yan etkiler şunlardır:
 Bazı çalışmalar öksürük, baş dönmesi, mide ağrıları ve baş ağrıları gibi yan etkiler
bildirmektedir.
 Bazı kişilerin zeytin ağacı polenine alerjisi vardır. Bu nedenle zeytin yaprağı ekstresi
alırken alerjik reaksiyon gösterebilir.

İlaç Etkileşimleri
Zeytin yaprağı ekstresi kan basıncını ve kan şekeri seviyesini düşürebilir. Şeker hastaları, kan
şekerini ve kan basıncını kontrol etmek için ilaç kullanan kişiler, takviye kullanmadan önce
doktoruna danışmalıdır.
Böbrek hastalığı olan kişiler de zeytin yaprağı kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır.
Hamilelikle Olası Etkileşimler
Zeytin yaprağı ekstraktının hamile veya emziren kadınlar için güvenli olduğunu önermek için
yeterli bilimsel bulgu mevcut değildir. Bu nedenle kullanmaları önerilmez.
Zeytin yaprağı ekstraktı ve çayını kimler kullanmamalı?

Tansiyon hastaları, şeker ilacı kullanan kişiler, hamileler ve emzirenlerin zeytin yaprağı çayı ve
ekstraktı kullanmadan önce doktoruna danışması önerilmektedir.
Zeytin yaprağı aç karna mı tok karna mı içilir?
Kendine özgü acı tadı ve tüketim sonrasında ağızda hissedilen tadı nedeniyle tok karna tüketilmesi
önerilmektedir.
Zeytin yaprağı ne kadar kaynatılır?
Oleuropeinin suda çözünürlüğü çok düşüktür. Bu nedenle zeytin yaprağı çayına geçişi oldukça
düşüktür. Ayrıca yüksek sıcaklıklar oleuropein kaybına neden olabilir. Dolayısıyla kaynatmaktan
çok yaprak üzerine kaynar su ekleyerek demlenmelidir.
Zeytin yaprağı kolestrolü düşürür mü?
Hayvanlar ile yapılan bir çalışma, zeytin yaprağı ekstraktını sekiz hafta boyunca kullanan
sıçanlarda, kolesterol seviyelerinin önemli ölçüde azaldığını göstermiştir.
Zeytin yaprağı çayı çocuğa zarar verir mi?
2 yaş altı çocuklar için önerilmez. Ancak 2 yaş üstündeki çocuklarda kullanımında herhangi bir
sakınca yoktur.
Zeytin yaprağı çayı prostata iyi gelir mi?
Yeni yapılan çalışmalar, oleuropenin prostat kanseri için faydalı olduğunu gözlemektedir. Ancak
zeytin yaprağı çayının oleuropein içeriği çok düşüktür.
Zeytin yaprağı taze olarak kullanılır mı?
Zeytin yaprağı taze olarak yüksek su içeriğine ve bu nedenle seyrelmiş etken madde miktarına
sahiptir. Bu nedenle kuru kullanılması daha iyidir.
Zeytin yaprağı ekstresi nasıl saklanır?
Takviye üreticilerine göre, zeytin yaprağı ekstresi dolap veya buzdolabı gibi serin ve karanlık bir
yerde saklanmalıdır.

EK 1.1
AMERİKA’DA YAPILAN TIBBİ ARAŞTIRMALAR

Zeytin Yaprağı Ekstraktı ile ilgili Amerika’da yapılan Araştırmalar ve Sonuçları
Zeytinyağını ve faydalarını hemen hemen herkes duymuştur. Ancak zeytin ağacının
(Olea europaea) daha az bilinen bir parçası olan zeytin yaprağı da sağlığınız için
önemli avantajlara sahiptir.
Zeytin yaprağı bitki çayı, özü veya toz olarak kullanılır. Zeytinyağına benzer, Zeytin
yaprağının her formu, antihipertansif, antioksidan, antiinflamatuar, antiaterojenik,
hipoglisemik ve hipokolesterolemik özelliklere sahip potansiyel olarak biyoaktif
bileşikler içerir.
Sonuç olarak, birçok çalışma, zeytin yaprağının sağlığa faydalarının, bağışıklığı
artırmayı; diyabet, yüksek tansiyon, artrit ve kanser tedavisi, kardiyovasküler sağlığı
ve beyin fonksiyonunu iyileştirmek gibi bir çok sağlık mucizelerini barındırmaktadır.

Bu makale, yaprağın kökenini ve zeytin yaprağının sağlığa olan birçok faydasını
açıklayacaktır.

Zeytin Yaprağı Ekstresi Nedir?
Zeytin ağacı, gerçek dişbudak ağaçları, Forsythia, yasemin ve leylak gibi türleri de
içeren Oleaceae ailesinin bir parçasıdır.
Afrika, Asya ve Akdeniz'e özgü, yaprak dökmeyen bir ağaç veya çalıdır. Yaklaşık 26
ila 49 fit yüksekliğinde bir ağaç, yaklaşık 4 cm ila 10 cm uzunluğunda ve 1 cm ila 3
cm genişliğinde büyüyen gümüş-yeşil renkli yapraklar üretecektir.

Bitki metaboliti oleuropein, zeytin yapraklarındaki en belirgin biyoaktif bileşiktir
zeytin yaprağı oleuropein maddesinin yüzde 6 ila 9'unu oluşturabilir. Oleuropein,
antibakteriyel, antiviral ve antifungal özellikleri nedeniyle 1900'lerin başından beri
dikkatleri üzerine çekmiştir. Zeytin yapraklarındaki diğer biyoaktif bileşikler, tümü
doğal antioksidanlar olan ilgili flavonoidler, polifenoller, triterpenler ve sekoiridoidleri
içerir.

Zeytin Yaprağının İlginç Gerçekleri ve Tarihçesi
Araştırmacılar, zeytin ağacının yaklaşık 6.000 ila 7.000 yıl önce antik Pers ve
Mezopotamya bölgesinde ortaya çıktığına inanıyor. Zeytin yaprağı İncil'de ilaç olarak
geçmektedir. Geleneksel Fas tıbbında diyabeti kontrol etmek ve kan şekerini stabilize
etmek için kullanılmıştır.
Mısırlılar mumyalama için zeytin yaprağını kullandılar. 1800'lerin başında, ateşi
düşürmek için içeceklerde ezilmiş zeytin yaprakları kullanıldı ve on dokuzuncu
yüzyılın ortalarında sıtma tedavisi için bir çayda kullanıldı.

Zeytin Yaprağının Sağlığa 5 Faydası
Bugün Türkiye başta olmak üzere, İtalya, Fransa, İspanya, Fas, Suriye ve Lübnan gibi
ülkelerde zeytin temel gıda maddesi olmaya devam ediyor.
Birçok sağlık yararı nedeniyle. zeytin yaprağı, yaygın zeytin yetiştirilen bölgelerin
dışında da giderek daha iyi tanınmaktadır.
Zeytin yaprağının sağlığa faydaları nelerdir? Çalışmalar, zeytin yaprağındaki
oleuropeinin kardiyovasküler hastalıkları önleyebileceğini, hayvanlarda tümörleri
küçültebileceğini ve doğal olarak kan basıncını düşürebileceğini bulmuştur.
Zeytin yaprağının antiviral özellikleri, soğuk algınlığını önlemesine ve grip ve diğer
solunum rahatsızlıklarına neden olan virüsleri tedavi etmesine yardımcı olabilir.
Araştırmalar ayrıca, zeytin yaprağı ekstresinin osteoartrit ile bağlantılı kronik ağrıyı
azalttığını ve iltihaplanmadan sorumlu belirteçlerin -enzimler ve sitokinlerin- üretimini
azalttığını gösteriyor.
Aşağıda, ayrıntılı olarak açıklanan bilmeniz gereken beş zeytin yaprağı faydası
bulunmaktadır.

1. Kanser Büyümesini Önleyebilir
Zeytin yaprağı, tümör büyümesini tetikleyen anjiyojenik süreci durdurma potansiyeli
nedeniyle kanser tedavisinde önemli olabilir. Zeytin yaprağında bulunan oleuropein
antianjiyogenik ve antioksidan etkilere sahiptir, gelişmiş tümör hücrelerinin
yayılmasını ve çoğalmasını engellemek için çalışır. 2009 yılında Molecular Nutrition
and Food Research dergisinde (EK1 olarak Türkçe ve İngilizce projemizde mevcuttur)
yayınlanan bir çalışmada, zeytin yaprağı ekstraktının güçlü antioksidan yeteneği
kanser ve endotel hücre üremesini engelledi. Zeytin yaprağı özleri ayrıca beyin
kanseri, mesane kanseri ve meme kanseri ile bağlantılı hücre büyümesini yavaşlattı.

Akdeniz diyeti, kanser riskini azaltma yeteneği ile ünlüdür. Diyetin birçok yönü bu
riskin azaltılmasına katkıda bulunurken, zeytinyağının ve özellikle oleuropein
içeriğinin - diyetin anti-oksidan temel bileşenleri olduğuna dair artan kanıtlar vardır.
Çalışmalar, oleuropeinin antioksidan etkilerinin, kanser oluşumuyla erken aşamalarda
savaşmasına yardımcı olduğunu gösteriyor. Zeytin yaprağı özleri, malign hücrelerin
gelişimindeki ilk adım olan reaktif oksijen türlerinden DNA hasarını engeller.
Hücreler kanserli hale geldiğinde,büyümelerini ve organizasyonlarını tümörlere
dönüştüren bir dizi kimyasal sinyal faktörüne başlatırlar. Zeytin yaprağı bileşiklerinin
büyüme faktörlerini engellediği ve sinyal yollarını bozduğu bilinmektedir. Oleuropein
ayrıca kanser hücrelerinin diyet karbonhidratlarından enerji elde etmek ve depolamak
için ihtiyaç duyduğu bir enzimi de baskılar. Oleuropein ve zeytin yaprağı özleri
kansere karşı çok sayıda başka etki mekanizmasına sahiptir:
• Tümör büyümesinin bir diğer önemli destekleyicisi olan iltihabı önlemeye yardımcı
olurlar.
• Özellikle meme kanseri hücrelerinde oleuropein, kötü huylu hücrelerin östrojene
yanıt verme yeteneğini azaltır, birçok meme kanseri hücresinin hayatta kalmak için
bağımlı olduğu kadınlık hormonunu baskılar.
• Oleuropein, kanser hücrelerinin sağlıklı dokuları işgal etmesi ve vücudun uzak
bölgelerine metastaz yapması için ihtiyaç duyduğu “protein eritici” enzimlerin
üretimini engeller.
Bu mekanizmaların, beyin, baş ve boyun, meme, karaciğer, mesane, prostat ve deri
kanserlerinin, yanı sıra lösemi dahil olmak üzere çok çeşitli kanserlerin oluşum
oranlarını ve daha sonraki gelişim oranlarını azalttığı laboratuvar ve hayvan
çalışmalarında bulunmuştur.
Özellikle yapılan canlı bir çalışmada, yüksek spontan kanser oranına sahip farelere
oral olarak oleuropein takviyesi yapıldı. Tümörler 9 ila 12 gün içinde tamamen
geriledi ve kayboldu. Tümörler kaybolmadan önce incelendiğinde, düzensiz, ufalanan
bir kıvama sahip oldukları ve kanser olmadığı bulundu.

2. Diyabeti Tedavi Edebilir
2013 yılında Journal of Medicinal Food'da yayınlanan bir araştırma, zeytin yaprağı
ekstraktının diyabetik hastalar için önleyici ve tedavi yöntemi olarak AGE (gelişmiş
glikasyon son ürünleri) oluşumunu engellediğini göstermektedir.
AGE'ler, diyabet gelişimini ve diğer kronik hastalıkları etkileyen maddelerdir. Zeytin
yaprağı ayrıca vücuttaki kan şekeri seviyelerinin kontrolüne yardımcı olan

hiperglisemik etkilere sahiptir. Özellikle zeytin yaprağındaki polifenoller şeker
üretimini geciktirerek şeker hastalığına neden olabilir.

3. Kalp Sağlığını İyileştirir
Zeytin yaprağı binlerce yıldır kalp sağlığını desteklemek için bitkisel bir tonik olarak
kullanılmaktadır. Oleuropein ve oleuropein'in zeytin yapraklarında bulunan ana ürünü
hidroytirosolün her ikisinin de koroner kalp hastalığının özelliklerini azalttığı
bulunmuştur.
2010 yılında Journal of Nutrition'da yayınlanan bir araştırma, zeytin yaprağı özleri ile
tedavi edilen sıçanların kardiyovasküler, metabolik ve hepatik belirtileri iyileştirdiğini
veya normalleştirdiğini buldu. Çalışma, zeytin yaprağı özlerinin kronik inflamasyonu
ve kardiyovasküler stresi tersine çevirebileceğini düşündürmektedir.

4. Kan Basıncını Düşürür
2011 yılında Phytomedicine dergisinde yayınlanan bir araştırma, zeytin yaprağı
ekstraktının etkinliğini Captopril adlı hipertansif ilaçla karşılaştırdı. Çalışma için, sekiz
haftalık bir süre boyunca günde iki kez 500 mg zeytin yaprağı ekstresi verildi. Sonuç
olarak, zeytin yaprağı ekstresi sistolik ve diyastolik kan basıncını önemli ölçüde
azalttı.
Hem kaptopril hem de zeytin yaprağı ekstresi yüksek tansiyonu önledi; ancak zeytin
yaprağı kötü kolesterolü de düşürmüştür. Kaptopril kullanımı kuru öksürük, baş
dönmesi ve tat kaybı gibi çok sayıda yan etki ile sonuçlanabilir.

5. Mantarları ve Bakterileri Öldürür
Zeytin yaprağı ayrıca kandida, zatürree, menenjit, kronik yorgunluk, sıtma, bel
soğukluğu, hepatit B, tüberküloz, zona, kulak enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları
ve diş enfeksiyonları gibi enfeksiyonlarla da savaşır. 2003 yılında Mycoses'te
yayınlanan bir 2003 araştırması da, zeytin kurşun özlerinin, Escherichia coli (E. coli)
hücreleri de dahil olmak üzere incelenen neredeyse tüm bakterileri öldüreceğini buldu;
Genital ve oral enfeksiyonlara neden olan Candida albicans;ve saç, cilt ve tırnak
enfeksiyonlarına neden olan dermatofitler.

Zeytin Yaprağı Nasıl Kullanılır

Zeytin yaprağını nasıl kullanacağınızı bilmek ister misiniz? En kolay yol, çevrimiçi
olarak veya yerel bir sağlık gıda mağazasında zeytin yaprağı özü satın almaktır.
Pestisit içermeyen organik bir ürün satın almak en iyisidir. Zeytin yaprağı özü bazen
cilt kremlerinde bulunur;
Kendi losyonunuza veya yüz yıkamanıza birkaç damla eklemeyi deneyin.

Bir zeytin ağacına erişiminiz varsa, çay yapmak için yaprakları kullanın. Bunu yapmak
için yaprakları iyice yıkayın ve kuruyana kadar yaklaşık 150 ° F'de pişirin. Daha sonra
yaprakları ezecek ve saplarını çıkaracaksınız. Bir yemek kaşığı kuru yaprağı kaynamış
suda yaklaşık 10 dakika demleyin.
Her gün bir fincan zeytin yaprağı çayı içmek, sağlık yararlarının çoğunu elde
etmenin harika bir yoludur.

Zeytin Yaprağı Yan Etkileri
Çay veya ekstrakt formunda zeytin yaprağının sağlığa pek çok faydası vardır ve klinik
araştırmalarda ciddi bir yan etki göstermemiştir. Ara sıra,
zeytin yaprağı tansiyonu daha da düşürebileceği için düşük tansiyonu olan kişilerde
baş dönmesine neden olabilir. Özellikle çay veya doz çok güçlüyse, mide tahrişi başka
bir olası yan etkidir. Bu durumda, özü hindistancevizi yağı gibi bir taşıyıcı yağ ile
seyreltin veya çaya biraz daha su ekleyin.
Diğer olası yan etkiler arasında asit reflü, mide ekşimesi ve ishal bulunur. Ayrıca,
doktorunuzun yönlendirmesi dışında emziriyorsanız veya hamileyseniz zeytin yaprağı
ekstresi almayın. Şeker hastaları ve kan sulandırıcı kullananlar da ilk kez zeytin
yaprağı özünü denemeyi planlarken doktorlarıyla konuşmalıdır.
Kaynaklar:
https://www.lifeextension.com/magazine/2013/6/unexpected-benefits-of-olive-leaf-
extract